'Tai nạn nghề nghiệp' của phi công trong đại dịch

Phi công từng là nghề thiếu nhân sự trầm trọng, nhưng giờ họ lại thất nghiệp giữa Covid-19.

Joshua Weinstein luôn muốn trở thành phi công. Nhưng ngành công nghiệp này gặp khủng hoảng vào năm 2002, khi anh khởi đầu học đại học. Do vậy, Weinstein trở thành giáo viên trung học.

Hơn một thập kỷ sau khi tốn hàng chục nghìn USD để bay khi có thời kì rảnh, Weinstein khởi đầu nghe nói tới tình trạng thiếu hụt phi công. Anh quyết định nghỉ việc vào năm 2018 để theo đuổi giấc mơ đoạt được bầu trời.

Tháng 1 năm nay, Weinstein khởi đầu tập huấn ở trường dạy bay của ExpressJet, hãng hàng không khai thác các chuyến bay trong khu vực cho United Airlines. Nhưng rồi đại dịch xuất hiện, và một lần nữa giấc mơ của Weinstein dang dở khi hàng nghìn phi công thất nghiệp. "Phần tồi tệ nhất bây giờ là không ai biết gì cả. Mọi thứ đều cập kênh. Chúng tôi không biết chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo", anh nói.

Khi Weinstein gần chạm tay được vào giấc mơ được bay của mình thì đại dịch xảy ra, khiến cuộc đời anh lại rẽ sang hướng khác. Ảnh: New York Times.

Để huấn luyện ra một phi công rất tốn kém. Việc hoàn thành đủ giờ bay, thi các chứng chỉ có thể tiêu tốn tới 100.000 USD, không tính tiền học đại học. Weinstein, 36 tuổi, ước tính đã chi từ 50.000 tới 70.000 USD cho những khoá huấn luyện bay. Số tiền này anh tiết kiệm từ khi còn dạy học ở New Jersey và làm việc tại trường bay.

Tại ExpressJet, các phi công năm đầu kiếm tối thiểu 36.000 USD một năm. Nhiều phi công đã phải vay hàng chục nghìn USD để học. Các khoản vay này có thể họ sẽ phải mất nhiều năm mới trả hết. Trong khi các phi công kỳ cựu tại các hãng lớn kiếm được 300.000 USD một năm, mức lương khởi điểm tại các hãng bay nhỏ có thể chỉ bằng một phần mười. hồ hết phi công thường dành vài năm bay cho các hãng nhỏ trước khi chuyển sang một nơi lớn hơn. Theo số liệu của Mỹ, mức lương trung bình của gần 125.000 phi công thương nghiệp mại là 121.000 USD một năm.

Nhiều năm trước đại dịch, các trường huấn luyện bay, hãng hàng không và các chuyên gia khuyến khích những người như Weinstein trở thành phi công. Họ hứa hứa với các tân binh trẻ một công việc sinh lợi, an toàn vì hàng nghìn phi công đang tới tuổi nghỉ hưu, trong khi nhu cầu đi lại bằng phi cơ sẽ tiếp tục tăng. Nhưng hiện giờ, những phi công có nguy cơ bị các hãng cắt giảm nhân sự, nhất là người mới.

Trong khi việc đi lại bằng đường hàng không đã phục hồi phần nào, nó vẫn chỉ bằng một phần tư công suất so với năm 2019, theo dữ liệu từ bình yên sân bay Mỹ. Nhiều chuyên gia cho rằng sự hồi phục sẽ lững thững, không đồng đều vì một loạt các lệnh cấm biên và tính chất phức tạp của dịch bệnh. Sự tăng thêm gần đây của các ca nhiễm ở nhiều nơi khiến hàng loạt bang tại Mỹ phải trì hoãn việc lựa chọn phát triển kinh tế và đóng cửa các quán bar, doanh nghiệp. Nếu các trường hợp lây truyền tiếp tục tăng, du lịch bằng đường hàng không có thể trở thành ít lôi cuốn hơn.

Để sẵn sàng cho tương lai đó, các hãng bay lớn đang dự trữ hàng tỷ USD tiền mặt. Nếu doanh thu bán vé không sớm phục hồi, American Airlines, Delta Air Lines, Southwest Airlines và United Airlines cho biết có thể cắt giảm việc làm ngay sau tháng 10. Các phi công khi đó sẽ đương đầu với việc thải hồi, nghỉ không lương, giảm giờ làm... Southwest đang hướng tới phương án trả thêm lợi ích, tiền lương vài năm cho những người đồng ý nghỉ việc. Delta cảnh báo từ hồi đầu tháng họ có thể cung ứng các hợp đồng nghỉ hưu sớm cho các phi công. Một số phi công cho biết tình hình ngày nay căng thẳng, nhưng những người đã làm mướn việc này trong thời kì dài lại nhường như mong đợi điều này.

Các hãng đã ngừng tuyển dụng phi công sau khi đăng hàng trăm lần thông tin tuyển dụng trong quý trước tiên, theo đơn vị tư vấn Future & Active Pilot Advisors. Ảnh: New York Times.

Vài năm gần đây, nhiều hãng lo lắng về việc thiếu phi công nên quyết định làm các bước để đảm bảo nguồn mỹ nữ sự ổn định. United Airlines là một ví dụ, khi tháng 2 họ đã mua một trường dạy bay ở Phoenix và dự trù cần thuê 10.000 phi công vào năm 2029.

Năm 2019, CEO của Boeing cho biết sự thiếu hụt phi công là một trong những thử thách lớn nhất đối với ngành công nghiệp. Nhu cầu toàn cầu đang tăng nhanh tới mức các hãng cần thuê 645.000 phi công trong 20 năm tới mới có thể phục vụ lượng khách có nhu cầu đi phi cơ. Sự thiếu hụt nhân sự trước đây khiến Cục Hàng không quyết định tăng tuổi nghỉ hưu của phi công, từ 60 tới 65. Nhưng khi đại dịch xảy ra, nhiều người phải đương đầu với việc phải thất nghiệp và tuổi nghỉ hưu vẫn ở mức 65.

tới nay, hãng ExpressJet đã ngừng huấn luyện Weinstein và một số phi công mới khác. Anh phải quay lại làm một số công việc tại trường bay để kiếm tiền. Nhưng Weinstein cho biết anh không hối hận về quyết định của mình, vì anh đã dám mong ước và thực hiện được điều mình thích. "Mọi thứ đều xứng đáng", Weinstein nêu ý kiến về "tai nạn nghề nghiệp" vạn bất đắc dĩ mình phải đương đầu do đại dịch.

Lịch sử hàng không qua những con số

Anh Minh (Theo New York Times)