Thứ Hai, 16 tháng 11, 2020

Bàn kế phát triển du lịch từ truất phế tích ở Ba Vì

Hà NộiChuyên gia gợi ý, chân núi có thể phát triển du lịch mang tính đại trà, khu vực núi cao hơn làm du lịch sinh thái cao cấp...

Ngày 9/9, tọa đàm "Phát huy giá trị truất phế tích tại Vườn quốc gia Ba Vì" do Hội kiến trúc sư VN và tập đoàn Melia Hotels International tổ chức. Hơn 150 chuyên gia về kiến trúc, bảo tồn, lịch sử văn hóa, phong cảnh... tham gia, đưa ra tiến công giá và đề xuất hướng khai thác truất phế tích nhằm phục vụ du lịch, giáo dục. Các chuyên gia cũng mời gọi cơ quan cai quản có chính sách phát triển Ba Vì nhằm kích cầu du lịch.

Theo nhà sử học Dương Trung Quốc, giải quyết câu chuyện giữa bảo tồn và phát triển hay khai thác hợp lý tiềm năng của Ba Vì là một bài toán khó. Nhưng trái đất đã có lời giải rất phổ thông là phát triển, cải tạo các truất phế tích cũ để thu hút đồng đội tới thưởng thức, tìm hiểu trực quan về lịch sử, văn hóa. Phương thức này song song tạo nên nguồn kinh phí để bù đắp phần nào cho việc duy trì và bảo vệ các di tích vốn rất hạn hẹp.

Sau thời kì tiến công giá hiện trạng các truất phế tích ở VQG Ba Vì, Hội kiến trúc sư VN đề xuất 5 nguyên tắc khai thác: Bảo tồn nguyên trạng các kiến trúc Pháp cũ; Phục dựng những không gian văn hóa - kiến trúc trên nền truất phế tích cũ; Tạo không gian kiến trúc mới phối hợp nền truất phế tích cũ một cách hài hòa với tự nhiên; Xây dựng nhà cửa mới bên cạnh truất phế tích cũ tăng tính tương phản cho quá khứ - ngày nay; Tôn tạo phong cảnh mới trên cơ sở lựa chọn có chủ ý với các chủng cây xanh phiên bản địa.

Dấu tích nhà thờ Pháp cổ ở Vườn quốc gia Ba Vì. Ảnh: Khánh Trần

vết tích nhà thờ Pháp cổ ở VQG Ba Vì. Ảnh: Khánh Trần

Đi kèm các nguyên tắc trên đều có ví dụ về các nhà cửa lịch sử nổi tiếng trái đất vừa bảo tồn giá trị vừa phát triển du lịch, văn hóa như tòa Reichstag (Đức), TP cổ Ephesus (Thổ Nhĩ Kỳ), bảo tồn Lourve (Pháp), khu tưởng vọng hòa bình Hiroshima (Nhật phiên bản)...

Ông Alvaro Paredes (Tây Ban Nha), kiến trúc sư của DesignLab, đơn vị xây dừng khu nghỉ dưỡng Melia núi Ba Vì nói: "Ngày nay việc tái sử dụng tích cực được coi là chiến lược để bảo vệ các di tích lịch sử". Paradores là một ví dụ: đơn vị cai quản KS của Tây Ban Nha này đã biến nhiều tòa nhà lịch sử, lâu đài cổ thành KS như Parador de Plasencia cải tạo từ tu viện thế kỷ 15 - 17, hay Parador de Almagro từng là tu viện thế kỷ 16...

Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa Quốc gia, PGS - TS Đặng Văn Bài, cho hay: "Bảo tồn di sản văn hóa phải phục vụ cho các mục tiêu phát triển vững chắc. Di sản tới từ quá khứ nhưng phải gắn với ngày nay, phục vụ tốt nhu cầu của loài người. Tạo lập sự "thăng bằng động" giữa bảo tồn và phát triển, giữa văn hóa và môi trường tự nhiên là đích hướng tới. Bảo tồn di sản để tạo thời cơ thưởng thức và sáng tạo các giá trị văn hóa mới".

Ông Bài gợi ý, khu vực chân núi có thể phát triển các vật phẩm du lịch mang tính đại trà, lên cao hơn nên làm trải nghiệm, tò mò dạng du lịch sinh thái cao cấp. Thực tế, dịch vụ du lịch cao cấp có hạn chế về đối tượng và lượng khách nhưng vẫn đem lại hiệu quả kinh tế không kém và mặt mạnh của hình thức này là tác động môi trường ở mức thấp nhất có thể.

Đồng ý kiến trên, kiến trúc sư Lê Thành Vinh, nguyên viện trưởng Viện bảo tồn di tích cho rằng, người Pháp đã đặt nền tảng cho sự hình thành thành phố lớn và các thị trấn hay khu nghỉ dưỡng ở nước ta. Các truất phế tích Pháp tại Ba Vì cũng là vết tích của di sản quy hoạch kiến trúc vùng núi rừng đặc trưng thời thuộc Pháp. Chúng tạo cảm xúc lịch sử với trọn vẹn yếu tố tự nhiên, loài người và thời kì. vì vậy, có thể phát triển du lịch phục vụ nhu cầu song song bảo tồn những giá trị lịch sử văn hóa cốt lõi.

Ông nêu thêm, nên xây dựng một trung tâm dữ liệu thông tin về VQG, các khu truất phế tích... thành nơi lưu trữ, tiếp tục sưu tầm, trưng bày cho du khách và nhà nghiên cứu cái nhìn toàn diện trước khi tiếp cận các truất phế tích.

Biệt thự được dựng lại trên nền, tường các phế tích Pháp tại cốt 600 m. Ảnh: Melia

Một nhà cửa của khu nghỉ dưỡng Melia núi Ba Vì dựng lại trên nền, tường truất phế tích. Ảnh: Melia

Ông Nguyễn Tấn Vạn, chủ toạ Hội kiến trúc sư VN cũng ủng hộ phát triển Ba Vì đúng tầm và vững chắc với 4 yếu tố: Chính sách cai quản, phát triển thích hợp và kịp thời; nhà đầu tư và nhà cai quản khai thác thông minh, có tâm, có tầm, chuyên nghiệp, năng lực và trách nhiệm; kiến trúc sư tâm huyết, tài năng; sự đồng thuận, san sẻ, ủng hộ của đồng đội để phát triển vững chắc.


VQG Ba Vì rộng 10.814 ha là tài nguyên quý của tự nhiên và có giá trị lịch sử rất lớn, cách Hà Nội 60 km về phía tây. VQG là rừng nguyên sinh nhiệt đới và ôn đới bảo vệ khí quyển, điều hòa khí hậu thủ đô song song mang nhiều giá trị văn hóa, lịch sử, tâm linh. Hiện VQG còn khoảng 200 nền truất phế tích do người Pháp đã xây thị trấn và khu nghỉ mát cách đây gần 100 năm.


Khánh Trần

Xem thêm:

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét